Kernboodschap commissiedebat Tata Steel IJmond gemeenten
Wij zijn de IJmond.
Wij willen gezond kunnen leven en trots zijn op wat we maken.
Wij willen de koplopers zijn bij de productie van groen, gezond en veilig staal.
De staalindustrie is niet alleen belangrijk voor de IJmond, maar ook voor Nederland en de wereld. Als wij de energietransitie en de klimaatambities echt voor elkaar willen krijgen, hebben we daar groen, gezond en veilig staal voor nodig. Om windmolens te bouwen, eten recyclebaar te verpakken en nieuwe machines, huizen en batterijen te maken. Als we die productie niet hier in Nederland doen, maken we onszelf kwetsbaar, schuiven de verantwoordelijkheid af en laten het probleem van vervuiling aan anderen.
Een gezondere en duurzamere IJmond
Maar het simpele feit is ook: de gezondheidsprijs die we nu betalen is te hoog. Wij constateren: er is toekomst voor Tata Steel, maar alleen als dat samen gaat met een gezondere en duurzamere IJmond; het moet gewoon schoon. Kunnen wij als Nederland weer voorop lopen? Kunnen wij het kenniscentrum van de wereld worden voor schoon staal? En kunnen wij de belofte van gezond opgroeien waarmaken voor de kinderen in de IJmond? Wij zijn ervan overtuigd dat het kan, op voorwaarde dat het Rijk nu echt instapt.
We hebben in onze regio lang geleefd binnen een stilzwijgend sociaal contract: iedereen profiteerde van de Hoogovens, als belangrijke werkgever en als aanjager van de economie in de regio. De overlast en de gezondheidsrisico’s kregen lang weinig aandacht. Maar we leven nu in een andere tijd. We krijgen steeds meer inzicht in de gezondheidsrisico’s en we stellen hogere eisen aan onze leefomgeving.
Dus moeten we bouwen aan een nieuwe realiteit waarin gezond leven, werken en schoon staal produceren hand in hand gaan. En we hebben haast.
Transformatie naar groen, gezond en veilig staal
We pleiten nogmaals voor verankering van gezondheidswaarden in wet- en regelgeving op Europees en Rijksniveau. En er moet nu vaart gemaakt worden met de transformatie naar groen, gezond en veilig staal. Dat het tijd kost om daar te komen snappen we. Maar de route moeten we nú bepalen.
Onze oproep aan het Rijk is: leg alle scenario’s om te komen tot groen, gezond en veilig staal op tafel. Zorg dat we hier een maatschappelijke kosten-batenanalyse van krijgen. Er moet duidelijkheid komen over de opties, duidelijkheid over de deadlines en duidelijkheid over het commitment van Tata Steel en de gezamenlijke overheden.
Staalproductie in onze regio heeft toekomst. Maar alleen als we samen in een verregaande dialoog alle rechten en belangen wegen: gezondheid, economie, leefbaarheid, klimaat, werkgelegenheid, innovatiekracht en kenniskapitaal. Dat vereist een brede coalitie van alle belanghebbenden: inwoners, werknemers, experts op het gebied van gezondheid, milieuorganisaties, het bedrijf, het brede bedrijfsleven, het Rijk, de provincie en de gemeenten.