SV Wijk aan Zee doet waar andere sportverenigingen van dromen

SV Wijk aan Zee heeft iets bijzonders voor elkaar gekregen: de vereniging is zelfvoorzienend in elektriciteitsverbruik! De volgende stap is om van het gas af te gaan. Daarmee houden ze de contributie laag en zijn ze een voorbeeld voor sportverenigingen in heel Nederland. Bestuurslid Bianca Kramer vertelt hoe ze doen waar anderen van dromen.

In 2023 heeft de vereniging niet alleen 96 zonnepanelen geplaatst, maar ook een batterij-opslag. Overdag wordt de batterij gevuld met zonne-energie, ’s avonds wordt die energie gebruikt om de trainingen te draaien. “We hebben op dit moment zelfs overcapaciteit”, vertelt Bianca. “We wekken meer elektriciteit op dan we nodig hebben. Dat kunnen we goed gebruiken als we van het gas afgaan.”
Het gebeurt nog niet zo vaak dat er zulke grote accu’s met zonnepanelen worden verbonden. “Er zijn weinig vakmensen die dit kunnen”, legt Bianca uit. “We hebben daarom wel wat opstartproblemen gehad, de omvormers waren niet goed. De installatie heeft langer geduurd dan gepland, maar de leverancier heeft het allemaal keurig opgelost en het systeem werkt nu goed.”

Bianca Kramer op het veld bij SV Wijk Aan Zee

Indrukwekkende daling

Dit succes was er niet zomaar. De vereniging is namelijk al sinds de coronatijd actief bezig om zoveel mogelijk energie te besparen. Besparen gaat altijd vóór energie opwekken, wat Bianca betreft. Alle energievreters, zoals de lichtmasten en vrieskasten, zijn vervangen voor energiezuinige exemplaren. En onnodige verspilling is zoveel mogelijk uitgebannen. Er zijn bijvoorbeeld bewegingsmelders geplaatst, zodat lampen alleen branden als er iemand is. En als zondag na de wedstrijd de kantine sluit, gaat de koelkast uit tot er donderdag weer mensen over de vloer komen. 
De getallen achter al deze grote en kleine aanpassingen zijn indrukwekkend: in 2019 verbruikte SV Wijk aan Zee nog 6.201 m3 aan gas en 30.680 kWh aan elektra. Dat is nu teruggebracht naar 3.718 m3 aan gas en 9.105 kWh aan elektra. Dat is een CO2-besparing van 13.381 kg per jaar.

Verder pionieren

Dat SV Wijk aan Zee voorop loopt, merkt Bianca ook bij de volgende stap die ze willen zetten om helemaal van het gas af te gaan. Wat de beste manier is om warm water en verwarming te regelen, vergt namelijk veel uitzoekwerk. Aanvankelijk was het plan om een warmtepomp aan te schaffen. Daar is de vereniging op teruggekomen: “Voor een woning kan het misschien een goede oplossing zijn, maar wij hebben zó’n grote installatie nodig... De kosten daarvan kun je niet meer wegstrepen tegen het rendement. Nu willen we voor het water een zonneboiler met elektrische naverwarming, zodat je altijd zeker bent van een warme douche. En we willen gaan verwarmen met infraroodpanelen. Het voordeel is dat die direct warmte geven. Je bent natuurlijk niet zo lang in een kleedkamer, met infraroodpanelen gebruik je echt alleen energie als het nodig is.”

“Elke euro die je op energie bespaart, helpt om de contributie laag te houden”, zegt Bianca. Niet gek dus dat andere sportverenigingen nieuwsgierig – en misschien wel een beetje jaloers – de ontwikkelingen bij SV Wijk aan Zee volgen. Het verhaal diende zelfs als voorbeeld bij het KRO-NCRV-programma De Top van Onderop. “Ik ben ook gevraagd om ons verhaal te vertellen bij het Nationaal Klimaat Platform. Zij willen sportverenigingen verbinden om samen sneller te verduurzamen. Dat vind ik heel leuk, én ik denk dat het belangrijk is om van elkaar te leren.”

Bianca Kramer bij SV Wijk aan Zee

Voetballende apen

Naast energiebesparing zet SV Wijk aan Zee ook andere duurzame stappen. De vereniging vermindert de afvalstroom: er zijn blowers gekomen om handen te drogen, zodat er geen papieren handdoekjes meer nodig zijn, patat zit in een papieren puntzak in plaats van een plastic bakje, en binnenkort worden de wegwerpbekers vervangen voor herbruikbare exemplaren.

Bianca zoekt naar creatieve oplossingen om verspilling tegen te gaan. Ze heeft bijvoorbeeld een tafel ingericht waar mensen hun sportschoenen en -kleding kunnen doneren, ruilen of tegen een kleine prijs verkopen. “Dat heeft twee voordelen: spullen krijgen een tweede leven terwijl ze anders misschien bij het afval verdwijnen, en mensen met een kleine beurs kunnen makkelijker meedoen met sporten. Het staat nog in de kinderschoenen, maar er komen positieve reacties op.”
Voor oude, onbruikbare voetballen heeft Bianca een wel heel verrassende bestemming gevonden: “Daar spelen de apen van Artis mee.”

Eerst investeren, dan besparen

Vooroplopen brengt uitdagingen met zich mee; de grootste daarvan is volgens Bianca toch wel om de financiering rond te krijgen. De apparatuur die nodig is om van het gas af te gaan, kost meer dan er in kas is. Bovendien is een belangrijke subsidiepot beëindigd. Daarom zoekt Bianca naar andere subsidiemogelijkheden en sponsors. Ze heeft er alle vertrouwen in dat het lukt: “De eerste fase heb ik ook helemaal gefinancierd gekregen zonder dat we onze spaarkas hoefden aan te spreken. Ik bel gewoon met iedereen die iets kan betekenen. Ik ga ervanuit dat we aan het einde van het jaar het gas kunnen afsluiten.”

Bianca Kramer op het veld van SV Wijk aan Zee