Er is niet altijd een enorme verbouwing nodig om gasloos en energieneutraal te kunnen wonen. Dat bewijzen Peter en Karin Bijl, die voor hun Beverwijkse rijtjeshuis het best mogelijke energielabel haalden. Hun huis maakte begin 2024 kans om te worden verkozen tot ‘Duurzaamste huis van Nederland’. 

Wie ervan droomt om ‘van het gas af te gaan’, denkt misschien al snel aan een warmtepomp en vloerverwarming. Dat is niet voor iedereen haalbaar, omdat de kosten hoog kunnen zijn. Peter en Karin pakten het anders aan: zij verwarmen hun huis met een airco! Voor warm water hebben zij een warmtepompboiler geïnstalleerd. Een creatieve oplossing voor een ‘doodgewoon rijtjeshuis uit de jaren tachtig’, zoals Peter omschrijft.

Peter Bijl bij zijn airco

Isolerend glas tot en met het wc-raampje

In 2018 namen Peter en Karin hun eerste én grootste duurzame stappen. Ze lieten zonnepanelen plaatsen en vervingen alle ramen en kozijnen in huis. Vrijwel overal kozen ze voor triple glas, dat extreem goed isoleert. “Tot het wc-raampje aan toe”, vertelt Peter. “Alleen in de slaapkamer, waar we een schuin dak met tuimelramen hebben, hebben we HR++-glas genomen.”
Triple glas is dik en past daarom niet in bestaande, houten kozijnen. Er zijn dan ook overal nieuwe kozijnen van kunststof geplaatst. Peter vindt dat alleen maar voordelig: “We hoeven nooit meer te schilderen. Dat scheelt werk én kosten.”
Al met al was het een flinke kostenpost, maar Peter relativeert: “Het kost je twee vakanties.”

Zelf de kruipruimte in

Het isolatiewerk dat daarna nog nodig was, was relatief eenvoudig en budgetvriendelijk. De muurisolatie vonden ze goed genoeg en er waren weinig tochtkieren. Alleen bij de voordeur hebben ze de tochtstrip laten vervangen door een bevriende timmerman. De kruipruimte-isolatie pakte Peter zélf aan. “Iedereen die een beetje handig is, kan dat. Je trekt een overal aan, neemt een bouwlamp mee en gaat de kruipruimte in. Zorg wél dat er iemand bij het luik zit, die je kunt waarschuwen als er iets gebeurt. Ik heb een grondzeil bij de Action gekocht om op de bodem te leggen. Dat houdt vocht tegen, en vocht onttrekt warmte. Daarna heb ik aluminiumbubbelfolie met kunststof schroeven tegen de vloer geschroefd. Dat kun je gewoon op rol kopen.”
Tot slot hebben ze een vouwdeur laten plaatsen naar de zolder, om de kou van de bovenste verdieping tegen te houden.

Verwarmen met een airco

Om het huis te verwarmen, is Peter ‘flink wezen shoppen’, zoals hij het zelf omschrijft. Veel rondkijken op internet, verschillende offertes opvragen, mogelijkheden vergelijken… Uiteindelijk kozen ze voor een airco. Dat klinkt misschien ongebruikelijk, maar er zijn tegenwoordig airco’s die speciaal zijn ontworpen om op de eerste plaats te verwarmen. Koelen kunnen ze ook, maar dat is niet het hoofddoel. Het grootste verschil is dat de airco niet bij het plafond hangt, maar op vloerhoogte, in plaats van een radiator. “Onze airco is heel energiezuinig. Ik heb ‘m op een strategische plek laten plaatsen in de keuken, zodat de hele benedenverdieping goed wordt verwarmd. De ruimte warmt snel op en je laat ‘m gewoon de hele dag aanstaan op de temperatuur die jij prettig vindt. Er gaat een zacht briesje door de kamer, je merkt het niet eens.”

De benedenverdieping van ongeveer 40 m2 is aangenaam verwarmd met één airco. Dat vinden Peter en Karin genoeg. Ze hebben alle radiatoren weg laten halen. Omdat ze een warme slaapkamer niet prettig vinden, hebben ze boven geen verwarming meer. Voor wie wel meerdere verdiepingen wil verwarmen: er kunnen meerdere airco’s op één buitenunit worden aangesloten. De installatie was ‘zo gebeurd’, vertellen ze.

Warmtepompboiler voor warm water

In de meeste energiezuinige woningen vind je een warmtepomp. Die zorgt, net als een gasaansluiting, voor een verwarmd huis én warm water. Omdat Peter en Karin dat eerste al hebben geregeld met de airco, hadden ze alleen nog een oplossing nodig voor warm water. Dat werd een warmtepompboiler. De namen lijken op elkaar, maar een warmtepompboiler is een ander soort systeem, alléén om water te verwarmen. Daarbij wordt warm water opgeslagen in een groot boilervat. “Wij hebben een boilervat van 80 liter genomen, dat is genoeg voor twee tot drie personen. Er zijn ook grotere als je een heel gezin hebt. Hij heeft energielabel A+, de zuinigste die er is. We hebben er €1450 euro voor betaald, waarvan we de helft aan subsidie terugkregen.”

Peter Bijl bij zijn boiler

Een A met vier plussen

De woning is van het gas afgesloten. Met slechts acht zonnepanelen is dat heel knap, de meeste gasloze woningen hebben er flink meer. Dat komt deels door de oplossingen die Peter en Karin hebben gekozen, maar ook doordat ze voor hun apparatuur bewust zuinige keuzes hebben gemaakt. De wasmachine, de droger en het ventilatiesysteem hebben allemaal het best mogelijke energielabel. “Daar hebben we een hoop geld in gestoken, maar dat komt ook weer naar je toe.”
Ze hebben zelfs de afwasmachine de deur uit gedaan en wassen af met de hand. “Gezellig met z’n tweetjes, prima toch!”
En het resultaat mag er zijn: de energierekening is ongeveer een tientje per maand. Terecht trots is Peter ook op het energielabel van de woning: “Een A met vier plussen, het hoogste wat er bestaat.”

Het Duurzaamste huis van Nederland is een initiatief van de Duurzame Huizenroute. Peter en Karin behaalde helaas niet genoeg stemmen om er met de winst vandoor te gaan. Klik hier om het huis van Peter Bijl te bekijken op de website van de Duurzame Huizen Route


Stapsgewijs verduurzamen zoals Peter:

1.    Denk na welke isolatiestappen nodig zijn. Wil jij alleen de benedenverdieping echt warm hebben? Dan hoef je minder te isoleren dan wanneer je bijvoorbeeld een werkkamer op zolder hebt;
2.    Om geld te besparen: doe zoveel mogelijk isolatiewerk zelf;
3.    Bepaal op basis van jouw energieverbruik hoeveel zonnepanelen je nodig hebt;
4.    Laat je goed informeren over de verschillende nieuwe airco-systemen en maak een keuze;
5.    Kies een warmtepompboiler op basis van het aantal mensen in jouw huishouden;
6.    Vervang elektrische apparaten voor de meest zuinige exemplaren;
7.    Je bent klaar om het gas af te sluiten!